Biện pháp chống rét cho gia súc, gia cầm và động vật thuỷ sản nuôi
I. ĐỐI VỚI GIA SÚC, GIA CẦM
1. Về chuồng trại
Chủ động che chắn chuồng trại cẩn thận bằng các vật
liệu sẵn có như bạt, phên nứa, bao tải…để tránh gió lùa, mưa hắt, bảo đảm
chuồng trại ấm áp, nền chuồng luôn khô ráo, sạch sẽ. Đối với nền chuồng gà,
trâu bò cần rải thêm lớp trấu, rơm khô để giữ ấm chân và tăng nhiệt độ trong
chuồng. Có thể chăn nuôi gà trên nền đệm lót vi sinh để nâng cao nhiệt độ
chuồng nuôi giúp sưởi ấm cơ thể vật nuôi.
2. Công tác chăm sóc,
nuôi dưỡng
* Đối với gia
cầm
Thực hiện tốt quy trình úm cho gia cầm nhỏ, lưu
ý đối với các giống gà mọc lông chậm
hoặc ít lông (gà chọi, gà Mía, Đông Tảo,…) khả năng chịu lạnh kém cần có biện
pháp chống rét thích hợp, che chắn chuồng trại tránh gió lùa trực tiếp, tăng
nguồn nhiệt bằng cách bổ sung thêm bóng điện, bóng hồng ngoại; Không thả gia
cầm ra vườn, đồi trong những ngày có rét đậm, rét hại… có thể cho gia cầm uống
nước ấm, bổ xung chất điện giải, B.complex, men tiêu hoá... nhằm nâng cao sức
đề kháng cho vật nuôi.
* Đối với chăn nuôi lợn
Nên có chuồng úm đối với lợn con theo mẹ. Không cọ
rửa chuồng hoặc tắm cho lợn vào những ngày mưa rét nhiệt độ xuống dưới 120C.
Cung cấp khẩu phần ăn đảm bảo đầy đủ, cân đối chất
dinh dưỡng đối với từng đối tượng lợn, giai đoạn nuôi. Cho lợn uống đầy đủ nước
sạch, có thể bổ xung thêm các Vitamin, men tiêu hoá hoặc trộn vào thức ăn.
* Đối với trâu bò
Bà con cần thường xuyên theo dõi bản tin dự báo thời
tiết để có kế hoạch chăn thả hợp lý. Hạn chế việc chăn thả gia súc khi nhiệt độ
ngoài trời dưới 150C (đặc biệt là gia súc nhỏ). Thời gian chăn thả
buổi sáng khoảng 8h, khi trời đã tan sương buổi chiều cho về trước 16h. Những
ngày rét đậm, rét hại dưới 120C kèm theo mưa phùn thì không chăn thả
mà nhốt vật nuôi trong chuồng để tiện chăm sóc, quản lý.
Cung cấp đầy đủ thức ăn thô xanh cho trâu, bò với
định mức bằng 10% trọng lượng cơ thể. Đồng thời bổ xung thêm 0,5-1kg thức ăn
tinh/con/ngày (bột ngô, bột sắn, cám gạo) để trâu, bò có đủ năng lượng chống
rét. Đối với những ngày rét đậm, rét hại cần đun nước ấm cho uống, bổ sung thêm
muối ăn với định lượng 5 gram/100 kg trọng lượng cơ thể nhằm tăng khả năng trao
đổi chất và nâng cao sức đề kháng. Có thể cho ăn thức ăn ủ chua với lượng 7-10
kg/con/ngày, kết hợp ăn thêm cỏ xanh, rơm nhằm nâng cao tỷ lệ tiêu hoá, sức đề
kháng cho trâu, bò. Đặc biệt chú ý, những ngày rét đậm rét hại cần tăng từ
5-10% khẩu phần ăn so với ngày thường để vật nuôi có đủ năng lượng chống
rét.
Vào những ngày rét đậm, rét hại cần mặc áo cho trâu,
bò bằng các loại như bao tải, vải dầy… để giữ ấm.
- Lưu ý: Cần
có kế hoạch dự trữ các loại thức ăn trong chăn nuôi như cỏ khô, rơm khô…để cho
trâu, bò ăn trong những ngày rét đậm, rét hại. Đặc biệt cần tích cực thu gom,
dự trữ, chế biến phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn cho trâu, bò; các hộ chăn
nuôi có thể trồng cỏ, ngô dày và ủ chua thức ăn thô xanh để chủ động nguồn thức
ăn; dự trữ chất đốt như củi, trấu, rơm rạ …để đốt lửa sưởi ấm cho trâu, bò; chú
ý chuồng trại cần có lỗ thoáng phía trên để lưu thông khí, tránh ngạt khí độc
khi đốt lửa sưởi cho trâu bò và vị trí đốt tránh xa chất độn chuồng, bạt che để
phòng bén lửa gây cháy. Đồng thời bổ sung thêm vitamin, điện giải, đường
glucose, men tiêu hóa vào thức ăn, nước uống nhằm nâng cao sức đề kháng cho vật
nuôi.
3. Công tác vệ sinh thú y
Các hộ chăn nuôi cần chủ động thực hiện tốt công tác
vệ sinh phòng bệnh như thực hiện công tác vệ sinh, tiêu độc, khử trùng chuồng
trại, xử lý chất thải vật nuôi; tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin theo quy
định. Có thể sử dụng các loại kháng sinh có nguồn gốc thảo mộc như các hợp chất
hữu cơ có trong tỏi, gừng,… để phòng bệnh cho đàn vật nuôi khi thời tiết thay
đổi.
Thường xuyên theo dõi sức khỏe đàn vật nuôi, phát
hiện sớm vật nuôi có dấu hiện bất thường để cách ly theo dõi và điều trị kịp
thời. Khi có vật nuôi bị ốm, chết cần báo ngay cho chính quyền địa phương và
cán bộ thú y để được hướng dẫn xử lý kịp thời.
II. ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THUỶ SẢN NUÔI
1. Quản lý ao nuôi
- Đối với động vật thủy sản nuôi
lưu giữ qua đông nên chọn ao ở nơi khuất gió, có cây cối hoặc nhà che chắn. Nếu
ao ở hướng gió thì nên đào ao sâu ở hướng Bắc để làm nơi cho cá trú ngụ trong
mùa rét.
- Đối với nuôi thương phẩm: Nếu
động vật thủy sản đã đạt kích cỡ thương phẩm thì bà con nên chủ động thu hoạch
tránh thiệt hại do rét gây ra.
- Luôn luôn giữ mực nước từ
2,0-2,5 m. Mặt ao thả bèo tây, khoảng 2/3 diện tích ao được ngăn lại tránh tản
đều khắp ao hoặc trồng chuối theo hàng về phía Bắc để chắn gió.
- Làm sọt tránh rét: Tạo một góc
ao sâu về phía Bắc, dùng các sọt đan bằng tre lấy rơm rạ dùng nước vôi phun vào
sát trùng, phơi thật khô, bỏ đầy vào sọt, cắm cọc rồi đơm sọt xuống đáy ao. Sau
10-15 ngày thấy rơm rạ đã bị phân hủy thì vớt lên tránh gây ô nhiễm môi trường
ao nuôi.
- Đối với những ao nuôi có diện
tích nhỏ, bể nuôi lưu giữ cá thì làm giàn trên mặt ao, bể và che phủ bằng bạt
nilon để tăng khả năng giữ nhiệt độ.
- Đối với ếch, lươn: làm hang
chú bằng ống nhựa, ống tre, có một đầu rỗng, bó thành từng bó 5-6 cái để cho
ếch, lươn chui vào trú. Ống đặt ở góc ao hoặc thành bờ ao, trên ống dùng rơm để
phủ chắn gió.
2. Chế độ chăm sóc,
cho ăn:
- Thời điểm trước khi mùa đông
đến cần tăng cường bổ sung dinh dưỡng cho động vật thủy sản nuôi để có sức đề
kháng với bệnh tật và tăng khả năng chống chịu được với thời tiết lạnh kéo dài
bằng cách cho động vật thủy sản nuôi ăn đầy đủ thức ăn đảm bảo về số lượng và
chất lượng.
- Khi nhiệt độ nước
xuống dưới 180C, nên giảm 1/2 lượng thức ăn cho động vật thủy sản
ăn. Khi nhiệt độ nước xuống thấp dưới 140C cần ngừng cho động vật
thủy sản ăn vì ở ngưỡng nhiệt độ đó động vật thủy sản nuôi gần như ngừng ăn,
nếu đưa thức ăn xuống sẽ gây ô nhiễm môi trường ao nuôi.
- Khi nhiệt độ từ 140C
trở lên, tranh thủ cho động vật thủy sản nuôi ăn vào thời điểm nhiệt độ cao
nhất trong ngày, bổ sung thêm vitamin C, B.complex vào thức ăn nhằm tăng sức đề
kháng, với lượng dùng từ 3-5g/kg thức ăn. Với thức ăn công nghiệp nên chọn loại
cám có hàm lượng đạm cao từ 28% trở lên để giúp động vật thủy sản nuôi hồi phục
sức khỏe sau thời gian chống rét.
- Trong suốt
thời gian trú đông, tuyệt đối không được dùng lưới, các loại phương tiện đánh
bắt động vật thủy sản nuôi, tránh bị xây sát dẫn đến dễ bị nhiễm bệnh.
3. Công tác vệ sinh phòng bệnh
- Định kỳ 2 lần/tháng sát khuẩn
môi trường nước bằng vôi bột, với hàm lượng 1 - 2 kg vôi bột/100m2.
- Khi thấy nước ao bị ô nhiễm,
nên sử dụng các loại chế phẩm sinh học làm sạch nước cho ao nuôi như EM,
Bioflock, BKC, Vicato…
- Dọn sạch cỏ, rác trong ao và
thức ăn thừa ở nơi cho động vật thủy sản nuôi ăn. Người nuôi nên thường xuyên
theo dõi diến biến thời tiết, tình trạng sức khỏe của thủy sản nuôi và các yếu
tố môi trường nhằm phát hiện kịp thời các hiện tượng bất thường và có biện pháp
xử lý phù hợp.
Lưu ý khi dùng thuốc
phòng, trị bệnh:
+ Không thay nước
ao, cần giữ môi trường nước sạch và ổn định
+ Không cho động vật thủy sản ăn
trước 1 ngày trước khi cho động vật thủy sản ăn thuốc phòng, trị bệnh.
+ Lượng thức ăn trộn với thuốc giảm
bằng một nửa so với ngày bình thường để bảo đảm động vật thủy sản nuôi sử dụng
hết thức ăn.
Trung tâm
Dịch vụ nông nghiệp huyện Gia Viễn