I. CÔNG TÁC KHẮC PHỤC CHO VẬT NUÔI SAU BÃO LỤT 

1. Vệ sinh môi trường

Thực hiện tổng vệ sinh, tiêu độc, khử trùng ngay khi nước rút, khử trùng bằng vôi bột, hoá chất và tiêu độc khu vực chăn nuôi trước khi đưa vật nuôi trở lại chuồng nuôi. Tổ chức tổng vệ sinh, thu gom xác động vật chết để xử lý, sát trùng, tiêu độc vùng chăn nuôi bị bão, lũ ngập để tổng tẩy uế môi trường, tiêu diệt các loại mầm bệnh.

2. Tái đàn

Để chuẩn bị cho công tác tái đàn, khôi phục sản xuất người chăn nuôi cần lựa chọn con giống có nguồn gốc rõ ràng, được cung cấp bởi những cơ sở cung ứng có uy tín, có giấy chứng nhận kiểm dịch, tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin theo quy định. Không tái đàn khi chưa đảm bảo về môi trường và an toàn dịch bệnh.

3. Thức ăn, nước uống

Sau bão lũ lụt, nguồn thức ăn, nước uống cho vật nuôi có thể bị lũ cuốn, hư hỏng, đồng cỏ bị ô nhiễm do mầm bệnh từ nơi khác đến, bùn đất nổi lên bám vào cỏ cây, sức khoẻ của đàn vật nuôi giảm sút. Do vậy, vật nuôi cần được chăm sóc, nuôi dưỡng chu đáo, không bị bỏ đói, không cho ăn những loại thức ăn bị mốc, kém chất lượng. Đối với gia súc già yếu và gia súc non cần có chế độ chăm sóc đặc biệt như tăng cường các loại thức ăn bổ sung và các loại thức ăn giàu dinh dưỡng khác nhằm tăng cường quá trình hồi phục. Cho vật nuôi uống nước sạch và đầy đủ.

4. Quản lý vật nuôi

Thực hiện tốt quản lý, chăm sóc đàn vật nuôi; tuyệt đối không chăn thả vật nuôi khu vực bị ô nhiễm; chủ động triển khai công tác giám sát để phát hiện sớm, kịp thời xử lý trường hợp vật nuôi mắc bệnh, nghi mắc bệnh nguy hiểm như Dịch tả lợn Châu Phi, Cúm gia cầm, Lở mồm long móng…; chủ vật nuôi khi phát hiện dấu hiệu dịch bệnh cần báo ngay cho chính quyền địa phương và cơ quan chuyên môn thú y để điều tra, xử lý ổ dịch theo quy định; không giết mổ, mua bán động vật ốm, chết, không vứt xác động vật chết ra ngoài môi trường.

5. Chăn nuôi thuỷ sản

Thường xuyên kiểm tra, gia cố bờ ao, cống ao và kiểm tra chất lượng nước ao nuôi, xả bớt nước trên tầng mặt để giảm bớt lượng nước mưa trong ao; tiến hành chạy máy quạt nước, sục khí nhằm hạn chế sự phân tầng nước đối với những ao nuôi thâm canh mật độ cao. Chuẩn bị sẵn sàng các phương án xử lý kịp thời, giảm thiểu thiệt hại do ảnh hưởng của mưa lớn. Bảo trì hệ thống máy móc phụ trợ sản xuất như máy bơm, máy phát điện, quạt nước, sục khí…Phát quang cây xanh bờ ao để hạn chế cành lá rơi xuống ao, phòng gió lớn làm đổ cây vỡ bờ ao. Thu vớt cành, lá cây rơi xuống ao làm ô nhiễm ao nuôi.. Giảm lượng thức ăn cho tôm, cá khi có mưa bão xảy ra để hạn chế ô nhiễm môi trường. Bổ xung vitamin hoặc chế phẩm sinh học vào thức ăn để tăng sức đề kháng cho thuỷ sản nuôi; thường xuyên theo dõi sức khoẻ của thuỷ sản nuôi để có biện pháp xử lý kịp thời. Khi có mưa lớn làm nước ao nuôi bị đục, pH bị giảm đột ngột cần bón vôi cho ao nuôi với liều lượng 0,7 – 1 kg/100 m³ nước để ổn định nước ao. Sử dụng thuốc, hoá chất để tiêu độc, khử trùng và xử lý môi trường nước sau khi mưa, bão, lũ tan (nếu bị ô nhiễm). Nếu có thuỷ sản bị chết cần xử lý theo hướng dẫn của cơ quan quản lý địa phương để tiêu độc, khử trùng và xử lý môi trường nước.

II. CÔNG TÁC THỰC HIỆN THÁNG VỆ SINH KHỬ TRÙNG TIÊU ĐỘC

1. Nguyên tắc vệ sinh, khử trùng tiêu độc  

Hóa chất sát trùng ít độc hại đối với người, vật nuôi, môi trường, có tính sát trùng nhanh, mạnh, kéo dài, hoạt phổ rộng, tiêu diệt được nhiều loại mầm bệnh; Người thực hiện khử trùng tiêu độc phải sử dụng bảo hộ lao động phù hợp; Trước khi phun hóa chất sát trùng phải làm sạch đối tượng khử trùng tiêu độc bằng biện pháp cơ học (quét dọn, cạo, cọ rửa); Pha chế và sử dụng hóa chất sát trùng theo hướng dẫn của nhà sản xuất, bảo đảm pha đúng nồng độ, phun đúng tỷ lệ trên một đơn vị diện tích. 

2. Loại hóa chất sát trùng 

 Hóa chất sát trùng trong Danh mục thuốc thú y được phép lưu hành tại Việt Nam; Vôi bột, vôi tôi, nước vôi, xà phòng, nước tẩy rửa; Loại hóa chất sát trùng khác theo hướng dẫn của cơ quan quản lý chuyên ngành thú y địa phương. 

3. Đối tượng, tần xuất và cách thực hiện vệ sinh, khử trùng tiêu độc 

3.1 Cơ sở chăn nuôi gia súc, gia cầm tập trung:

+ Định kỳ vệ sinh khu vực chăn nuôi, thực hiện tiêu độc khử trùng theo lịch của cơ sở và theo các đợt phát động của địa phương.

+ Quét dọn sạch sẽ khu vực nuôi nhốt gia súc, gia cầm; khơi thông cống rãnh, phát quang cây cỏ xung quanh chuồng nuôi, quét dọn thu gom phân rác để xử lý theo đúng quy trình.

+ Rắc vôi bột hoặc phun hóa chất khử trùng, tiêu độc toàn bộ chuồng trại, khu vực chăn nuôi và vùng phụ cận mỗi tuần 01 lần.

+ Vệ sinh, khử trùng tiêu độc các phương tiện vận chuyển gia súc, gia cầm, sản phẩm gia súc, gia cầm, thức ăn… trước khi ra, vào cơ sở.

3.2 Hộ gia đình có chăn nuôi động vật:

+ Định kỳ vệ sinh khu vực chăn nuôi và thực hiện tiêu độc khử trùng theo các đợt phát động của địa phương.

+ Thường xuyên quét dọn sạch sẽ khu vực nuôi nhốt gia súc, gia cầm, thu gom phân rác, chất độn chuồng để đốt hoặc chôn lấp.

3.3 Cơ sở ấp nở gia cầm, thủy cầm:

+ Định kỳ vệ sinh, tiêu độc khử trùng sau mỗi đợt ấp nở và theo các đợt phát động của địa phương.

+ Phát quang cây cỏ xung quanh và quét dọn sạch sẽ toàn bộ khu vực lò ấp, đường ra vào cơ sở ấp, thu gom vỏ trứng sau khi đã ấp nở để tiêu hủy.

+ Phun khử trùng tiêu độc đường ra vào cơ sở, các phương tiện vận chuyển trứng giống và gia cầm mới ấp nở.

       3.4 Cơ sở giết mổ động vật, chế biến động vật, sản phẩm động vật:

          + Định kỳ vệ sinh, tiêu độc khử trùng sau mỗi ca giết mổ động vật.

         + Nơi nuôi gia súc, gia cầm chờ giết mổ thực hiện như với cơ sở chăn nuôi tập trung nhưng phải thực hiện vệ sinh tiêu độc hàng ngày.

       + Phương tiện vận chuyển động vật, sản phẩm động vật phải được vệ sinh, tiêu độc khử trùng trước, sau khi ra, vào cơ sở giết mổ.

       + Phát quang cây cỏ xung quang nhà xưởng cơ sở giết mổ, khơi thông cống rãnh, san lấp các vũng nước đọng, xử lý chất thải theo đúng quy định     

  3.5 Chợ buôn bán, địa điểm thu gom động vật, sản phẩm động vật:

 + Vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực buôn bán động vật, sản phẩm động vật sau mỗi phiên chợ. Nơi cách ly kiểm dịch động vật phải định kỳ thực hiện vệ sinh và tiêu độc khử trùng ít nhất 01 lần trong tuần trong thời gian nuôi cách ly động vật.    

   + Quét dọn, phun thuốc khử trùng tập trung hơn khu vực bán gia súc, gia cầm và các vật dụng liên quan sau mỗi buổi chợ và xử lý chất thải theo đúng quy định.     

  + Phương tiện vận chuyển phải được phun hóa chất khử trùng tiêu độc khi vào, ra khỏi chợ.

3.6 Khu vực chôn lấp, xử lý, tiêu thụ động vật mắc bệnh, sản phẩm mang mầm bệnh, khu vực thu gom, xử lý chất thải động vật:

+ Vệ sinh tiêu độc khử trùng sau khi hoàn thành việc xử lý, chôn lấp và theo các đợt phát động của địa phương.

+ Thường xuyên kiểm tra, xử lý, khắc phục các trường hợp sụt, lún, ô nhiễm môi trường hố chôn lấp. 

3.7 Trạm, chốt kiểm dịch động vật:

+ Vệ sinh tiêu độc khử trùng đối với phương tiện vận chuyển động vật, sản phẩm động vật đi qua trạm, chốt kiểm dịch động vật.  

• Chốt kiểm soát ổ dịch:   

  + Vệ sinh, tiêu độc khử trùng hàng ngày đối với phương tiện vận chuyển đi qua chốt trong thời gian có dịch.

  1. Nơi công cộng, đường làng, ngõ xóm:  

  Phát động nhân dân, các hội đoàn thể, thực hiện tổng vệ sinh đường làng ngõ xóm, quét dọn sạch sẽ, phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh, phun thuốc khử trùng tiêu độc thường xuyên. 

  1. Đối với các xã, thị trấn đang có ổ dịch:  

Tại ổ dịch (xã, TT có dịch) và vùng bị uy hiếp (các xã, TT tiếp giáp ổ dịch), thực hiện việc tổng vệ sinh, khử trùng tiêu độc liên tục 01 lần/ngày trong vòng tuần đầu tiên; 03 lần/ tuần trong hai tuần tiếp theo. Vùng đệm (các xã tiếp giáp vùng bị uy hiếp), thực hiện việc tổng vệ sinh khử trùng tiêu độc tần suất 01 lần/tuần liên tục cho đến khi kết   thúc ổ dịch.

Trên đây là hướng dẫn kỹ thuật một số nội dung về khắc phục sau bão, lụt cho vật nuôi và thực hiện tháng vệ sinh, khử trùng tiêu độc phòng, chống dịch bệnh động vật đợt 2 năm 2024.

                                                       TRUNG TÂM DỊCH VỤ NÔNG NGHIỆP HUYỆN GIA VIỄN